ضرورت وحدت حوزه و دانشگاه و نتایج و راه کارهای این وحدت
ضرورت وحدت حوزه و دانشگاه و نتایج و راه کارهای این وحدت
جامعه برای بقای خود نیازمند وحدت و انسجام اجتماعی است و این وحدت و انسجام اجتماعی از طریق تعامل و همکاری سازنده نهادهای اجتماعی حاصل میشود.تحولات تاریخی، اجتماعی و سیاسی عمیقاً متأثر از پیوست و گسست نخبگان اجتماعی (به طور خاص حوزویان و دانشگاهیان) بوده است و وحدت و تعامل با همگرایی و پیوست حوزه و دانشگاه قبل از اینکه یک وظیفه برای نخبگان این دو نهاد علمی و معرفتی باشد، حقی برای کل جامعه است و تأثیر این پیوست و گسست مستقیماً متوجه جامعه خواهد شد
ضرورت وحدت حوزه و دانشگاه و نتایج و راه کارهای این وحدت
زمینهها و پیشینه وحدت حوزه و دانشگاه:
منشأ و مبدأ بحث وحدت حوزه و دانشگاه یا طرح این گفتمان،در نگرش حضرت امام (ره) بود که آنرا، چند سال قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ، جهت همراهی و همگامی حوزه و دانشگاه برای رسیدن به افقهایی جدید وبرای هدایت و رهبری جامعه طرح نمودند. بر این اساس حضرت امام (ره) خطاب به حوزویان و دانشگاهیان مطالبی را بیان فرمودند. ایشان به حوزویان فرمودند: که باید ارتباط خود را با دانشگاهیان تقویت کنید و نباید نسبت به دانشگاه برخورد انکاری و تدافعی داشته باشید و توصیه دیگر امام (ره) به دانشگاه بود که در مورد دیدگاه اسلام منهای روحانیت بیان شد، که در این مورد گلایه داشتند و از دانشگاهیان خواستند تا با حوزه، تقارب و هم اندیشی داشته و در مسیر همگامی پیش بروند.(1)
از این روی یک اراده بسیار قوی در میان نخبگان حوزوی و دانشگاهی، که به امام و انقلاب وفادار بودند، پدید آمد و این اراده قوی موجب شد که انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی راه خود را به خوبی طی کند.
ضرورت وحدت حوزه و دانشگاه:
ضرورت وحدت حوزه و دانشگاه را میتوان از زوایای مختلف مورد توجه قرار داد:
الف) وحدت و انسجام اجتماعی: جامعه برای بقای خود نیازمند وحدت و انسجام اجتماعی است و این وحدت و انسجام اجتماعی از طریق تعامل و همکاری سازنده نهادهای اجتماعی حاصل میشود.تحولات تاریخی، اجتماعی و سیاسی عمیقاً متأثر از پیوست و گسست نخبگان اجتماعی (به طور خاص حوزویان و دانشگاهیان) بوده است و وحدت و تعامل با همگرایی و پیوست حوزه و دانشگاه قبل از اینکه یک وظیفه برای نخبگان این دو نهاد علمی و معرفتی باشد، حقی برای کل جامعه است و تأثیر این پیوست و گسست مستقیماً متوجه جامعه خواهد شد.(2)
ب) تأمین نیروی انسانی برای ساختار نظام اسلامی: بیشک حوزههای علمیه و دانشگاهها به عنوان تأمین کننده نیروی انسانی، دو رکن اساسی و تعیین کننده در ساختار نظام هستند، بنابراین حوزه و دانشگاه به عنوان دو ثقل مؤثر در نظام اسلامی میبایست دارای وحدت نظری و عملی باشند، حوزه و دانشگاه دو نهاد نیروساز اصیل جامعه هستند که کلیدیترین مناصب حکومتی را به عهده میگیرند و این ضرورت دارد. برای اینکه ما ساختار نظام اسلامی را حفظ کنیم و همواره به دنبال وحدت این دو نهاد علمی باشیم.(3)
ج) تحقق اسلامیت دانشگاه ها و عینیت یافتن دانشگاه اسلامی: برای سوق دادن دانشگاه به «محوریت قرار دادن دین» و ارزشمدار نمودن آموزش و پژوهش و اهتمام به «جهتگیریهای دینی و ارزش مدارانه» در عرصههای علمی این اقتضا را دارد که به وحدت حوزه و دانشگاه به عنوان یک ضرورت و یک موضوع غیرقابل تردید ، نگریسته شود. و این مهم است که میتواند ایده و معرفت و روشهای سکولار را از محیط علم و دانش بزداید.
د) جنبش تولید نرم افزار علمی و دینی: یکی از عوامل اصلی زمینه ساز برای تولید علم و نظریه و تمدن سازی و نهضت نرمافزاری، همانا سالم سازی گفتگوها و سپس تضمین بقای این فضای سالم و علمی برای مباحثه و گفتگوست. و حوزه و دانشگاه برای رشد به فضایی دور از افراط و تفریط نیازمند بوده و وحدت و همگرایی این دو نهاد علمی را هر چه بیشتر ضروری مینماید.
دیدگاه ها درباره وحدت حوزه و دانشگاه:
در این باره چند دیدگاه و نگرش و جود دارد که به برخی از آنها اشاره مینماییم.
1. وحدت حوزه و دانشگاه وحدت مطلق این دو نهاد علمی در تمامی شئون باشد.
2. هر دو نهاد، در کنار هم به بررسی مسایل علمی و اجتماعی پرداخته و به طور مستقل در راه گسترش فرهنگ و تکامل جامعه اسلامی تلاش کنند.
3. برای تقویت بخشهای کارآمد هر دو نهاد در ساختار، واحد نو تأسیس گردد.
4. منظور از وحدت حوزه و دانشگاه، وحدت این نهاد علمی و معرفتی در عمل اجتماعی و سیاسی است. بنابراین در نگرش وحدت سازمانی و وحدت ارگانی تلقی این بوده که ما میتوانیم بخش مدیریت حوزه یا دانشگاه را با هم ادغام کنیم و یک تفسیر دیگر اینکه اگر حوزویان و دانشگاهیان بتوانند در عرصه تعامل اجتماعی با هم خوب کار کنند مسأله وحدت حوزه و دانشگاه حاصل و تا حد زیادی حلّ شده است و در نگاه پراگماتیک و عملگرایانه اینکه ما کارکردهای نهایی این دو نهاد را با هم یکی کنیم.(4)
نتایج فرآیند گفتمان وحدت حوزه و دانشگاه:
اگر ما منصفانه مسأله وحدت حوزه و دانشگاه را در مقام تحقق، مورد ارزیابی قرار دهیم، شاهد کامیابیها و موفقیتهای نسبی خواهیم بود که میتوان به ترتیب ذیل به آن اشاره کرد:
1. کاهش فاصلهای که به لحاظ شیوههای آموزشی و پژوهشی بین این دو نهاد علمی وجود دارد. 2. تبادل استاد و دانشجو و شکلگیری گروههای جدید آموزشی و پژوهشی در نهاد حوزه و دانشگاه. 3. شکل گیری و پیدایش رشتههای جدید علمی، با نگاه تطبیقی و جامع به دیدگاههای مطرح شده. 4. طرح وسیع مباحث علوم انسانی و اجتماعی در حوزههای علمیه. 5. گسترش نگاه ارزشی و تطبیقی در قلمرو طرح مباحث علمی در دانشگاهها. 6. تلاش مشترک در راستای تولید اندیشه و کتابهای علمی و نشر مجلات. 7. تعامل و همراهی اساتید و نخبگان حوزه و دانشگاه در راه تثبیت انقلاب اسلامی و کسب توفیقات متعدد در عرصههای مختلف حکومتی و...
اما برخی از اقداماتی که به طور عینیتر انجام گرفته را میتوان بدین گونه نام برد: «برگزاری همایش ها و میزگردهای علمی و تبادل نظر حوزویان و دانشگاهیان، تصویب قوانین، آییننامهها و بخش نامهها، گنجاندن دروس معارف، اخلاق و متون اسلامی در نظام آموزشی دانشگاهها»، «تأسیس مراکز و مؤسسات آموزشی و پژوهشی نظیر مؤسسه پژوهشی حوزه و دانشگاه (دفتر همکاری حوزه و دانشگاه)، مؤسسه در راه حق، دانشگاه امام صادق(ع)، دانشگاه باقر العلوم(ع)، مدرسه عالی شهید مطهری و... که در آن آموزشهایی به صورت تلفیقی ارائه میشود»، «تأسیس و برقراری نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها که در واقع پناهگاهی برای حلّ مسایل و مشکلات اعتقادی و.... دانشگاهیان بوده است.»(5)
روند وحدت حوزه و دانشگاه در دهه اول و دوم انقلاب همراه بود با هدف گذاری برای ارتباط حوزه و دانشگاه، ایجاد تفاهم بیشتر، درک متقابل در جهت رفع سوء تفاهمها، آشنایی با روشهای هم دیگر، آشنایی با علوم و محیط آموزشی یکدیگر و نزدیک شدن صفوف همدیگر در مبارزه با استبداد و استکبار جهانی و این تلاشها در برقراری حاکمیت دینی به ثمر نشست و در دهه دوم با سرمایه گذاری کلان موفقیتهای نسبی هم داشتیم و گفتمان وحدت حوزه و دانشگاه به عنوان یک گفتمان برتر و نامحسوس در تار و پود نظام و جامعه در این دو دهه ایفای نقش کرد.
بنابراین در این دو دهه نقشهای اساسی و بنیادینی چون استقرار نظام حکومت، نوشتن قانون اساسی و تشکیل قوای نظام جمهوری اسلامی را داشته است. در مجموع برای ارزیابی مسأله وحدت حوزه و دانشگاه باید ببینیم قبل از انقلاب در چه وضعیتی بودهایم و یا باید دید در سالهای 61 و 62 کجا بودهایم و الان در کجا هستیم، که به برخی از کارها و اقداماتی که صورت گرفته اشاره گردید و حاصل این تلاشها و فعالیتها، نشان از موفقیت نسبی داشته که نمیتوان آن را انکار کرد.
راه کارهای تعمیق وحدت حوزه و دانشگاه:
1) امروز نسل سوم حوزه و دانشگاه باید گام بعدی را در نهادینه کردن ارزشهای انقلاب و تکمیل این پروژه بردارند و ایده وحدت حوزه و دانشگاه بستگی به نوع برنامهریزی و نحوه اجرای انها دارد. ما امروزه به تلقی جدیدی از وحدت حوزه و دانشگاه نیازمندیم که از یک طرف امکان تحقق خارجی آن وجود داشته باشد و از طرف دیگر بتواند به نیازهای جامعه اسلامی در تمامی ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، دینی و علمی و... پاسخ مناسب دهد.
2)سیاستگذاران و برنامهریزان حکومت و فعالان سیاسی، اجتماعی، نخبگان و مسئولان حوزه و دانشگاه، «وحدت و همگرایی حوزه و دانشگاه» را راهبرد و استراتژی بنیادین بشناسند و با این معیار، تصمیم ها و برنامههای کشور را تنظیم و تعدیل نمایند و تمام نهادهای جامعه باید توجه داشته باشند که تعامل و ارتباط حوزه و دانشگاه به دور از هرگونه تشریفات کاذب انجام گیرد.(6)
3) بدنه اصلی حوزه و دانشگاه درگیر مسایل فرعی و حاشیهای و دعوای جناحی نشود و باید این انرژی را در راهی مصرف کردکه مفید برای جامعه ومردم باشد.
4) حوزه و دانشگاه به گونهای عمل نمایند که در برابر غرب نه به دام سکولاریسم بیفتند و نه در دام تحجر و قشریگری، بلکه راه خلاقیت، تولید و نواندیشی را در عین اصولگرایی و اصالت خواهی و حفظ نصوص اسلام و ارزشهای محوری سرلوحه حرکت خود نمایند و در این راه مجاهدت نمایند.
5) هر دو نهاد حوزه و دانشگاه، وجود دیگری را برای اداره جامعه لازم و ضروری دانسته، کارکردهای خود و محدوده وظایف و اختیارات خود را پذیرفته و ظرفیت تحمل خود را بالا ببرند.
6) وجود حرکتهای ناسالمی که با رویکرد افراط و تفریط ارزشهای بنیادین جامعه اسلامی را مورد هجمه قرار میدهند، را به انزوا برده و فضا را هر چه بیشتر در جهت تعامل وهمگرایی بیشتر فراهم نمایند.
7) مباحث و نقد نظرهای یکدیگر و یا گفتگوهای انتقادی وقاعده مند داشته باشند،تا باب نواندیشی، طرح سؤال و مباحثه، فکر، نظر و کرسیهای آزاداندیشی با حفظ حدود گسترش یابد.
8) وحدت باید به گونهای فهمیده شود که در عین وحدت تنوع هم وجود داشته باشد، یعنی باید بتوانیم راه تفاهم و حسن ظن را در عین حفظ نظر و بحث و اختلاف نظر مورد توجه و لحاظ قرار دهیم.(7)
در مجموع با توجه به ضرورتها و دیدگاهها و ارزیابیهایی که درباره وحدت حوزه و دانشگاه صورت گرفته و برخی پیشنهادات و انتظاراتی که مطرح شد و با عنایت به موفقیتهای نسبی و کاستیها و موانع موجود حوزه و دانشگاه با تعامل و همگراییهایی که تاکنون داشته، توانسته است گام های بلندی در این خصوص بردارد و امروزه باید به این توافق برسد که چگونه باید افقهای کلان و عمده جامعه را برای پنجاه یا صد سال آینده تصویر کرد و آن گاه با تصویر چنین افقهایی میتوان مقدار زیادی از اهداف و ضرورتهایی که برشمردیم را به مرحله تحقق رسانده و نگرانیهای دلسوزان انقلاب را به امید مبدل سازد.
پاورقی:
1. نبوی، سید عباس، نشریه پگاه حوزه، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه، 31:3:82، ش 96 ـ 97، ص 28.
2. اعرافی، علیرضا، روزنامه رسالت، 30:9:82، ص 11.
3. احمدی، روزنامه رسالت 27:9:82، ص 16.
4. نبوی، سید عباس، همان.
5. اعرافی، علیرضا، همان.
6. اعرافی، علیرضا، همان.
7. بینام، مقاله منتشره در پگاه حوزه، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ص 22 و 23.
بازدید مدیر فناوری دانشگاه جناب آقای دکتر منصوری زاده از دانشکده فنی مهندسی کبودراهنگ و بررسی تجهیزات مرتبط و اعلام و تایید نیاز دانشکده توسط ایشان
در روز یکشنبه 27 فروردین ماه 1402 مراسم تودیع و معارفه معاونت آموزشی دانشکده فنی و مهندسی کبودراهنگ با حضور جمعی از اساتید و کارکنان دانشکده برگزار شد
دکتر حسین رضوان از امکانات موجود دانشکده فنی و مهندسی کبودرآهنگ بازدید کرد. دکتر حسین رضوان رئیس دانشگاه بوعلیسینا، با حضور در شهرستان کبودرآهنگ، از دانشکده فنی و مهندسی کبودرآهنگ بازدید کرد....
در طی این دیدار رئیس دانشکده فنی مهندسی بوعلی- کبودراهنگ ضمن معرفی این دانشکدهی وابسته به دانشگاه بوعلی سینا، به تشریح رشته های مهندسی عمران و شهرسازی این مرکز و همکاری اساتید در این دو رشته...
حاج قاسم سلیمانی ( متولد ۲۰ اسفند ۱۳۳۵ – شهادت ۱۳ دی ۱۳۹۸ )، فرمانده نظامی و سیاستمدار ایرانی بود که تا زمان شهادت توسط آمریکا به عنوان فرمانده نیروی قدس...
در طی این دیدار رئیس دانشکده فنی مهندسی بوعلی- کبودراهنگ به معرفی بیشتر رشته های مهندسی دایر در دانشکده پرداخت و افزود که در حال حاضر در رشته مهندسی عمران ۵ عضو هیات علمی تمام وقت و در رشته مهندسی...
"مردم عزیز ما در روز نهم دی، آنچنان عظمتی از خود نشان دادند که دنیا را خیره کرد." مقام معظم رهبری
برای استفاده مناسب و کاهش دشواری های برگزاری آزمون در سامانه درس افزار، سه سامانه اختصاصی (موازی) آزمون طراحی شده است. برای استفاده مناسب و کاهش دشواری های برگزاری آزمون در سامانه...
بسم الله الرحمن الرحیم ملت عزیز ایران! سردار بزرگ و پرافتخار اسلام آسمانی شد. دیشب ارواح طیبه شهیدان، روح مطهر قاسم سلیمانی را در آغوش گرفتند. سالها مجاهدت مخلصانه و...
از روایات و اخبار استفاده می شود که بخشی از علوم بانو زینب سلام الله علیها از جانب پروردگار به او افاضه شده بود. امام سجاد(ع) در خطابی به عمه اش زینب فرموده است: «ا نت بحمدالله عالمة غیر معلمه و...
حلول عید ولایت و امامت را که به شکرانه ی تکمیل دین و تتمیم نعمت همگان با عرشیان و فرشیان است، محضر شما و همه ی شیعیان تبریک و تهنیت عرض می نمایم
هفده ربیع الاول، سالروز طلوع خورشید پرفروغ آسمان علم الهى حضرت امام جعفر صادق علیه السلام بر همگان مبارک باد
هفدهم ربیع الاول سالروز ولادت پیامبر اکرم (ص)، عصاره و گل سرسبد آفرینش برهمگان مبارک باد
محرم، ماه آمیختگی با حسین و آموختگی از حسین است.
محرم، ماه محرم شدن در پیشگاهِ خدا و مَحرم شدن، با حسینیان است.
عید کمال دین سالروز اتمام نعمت و هنگامه اعلان وصایت و ولایت امیر المومنین علیه السلام بر شیعیان و پیروان ولایت خجسته باد
میلاد باسعادت پاکیزه ترین خلق خدا، معدن لطف و صفا، گستره ی عظیم ولایت، پناه درماندگان، امام علی النقی(ع) بر عاشقان سیره اش مبارک باد.
عیدقربان، جشن رهایی ازاسارت نفس و شکوفایی ایمان و یقین،عید سرسپردگی و بندگی بر همه مسلمانان مبارک باد.
عید قربان عید عبادت و بندگی و عید اطاعت از قادر یکتا برشما تهنیت باد.
شهادت امام محمد باقر علیه السلام، چشمه جوشنده علم و حکمت بر شیعیان حقیقت جوی او تسلیت باد