بازگشت به صفحه کامل
« بازگشت

فضیلت و اعمال شب قدر

فضیلت و اعمال شب قدر


تاریخ انتشار : Publish : نسخه قابل چاپ Print

"انس بن مالک" از پیامبر (ص) نقل کرده که فرمودند: ماه مبارک رمضان به شما رو آورده است و در این ماه شبی است که برتر از هزار ماه است و هر کس از فیض شب قدر محروم گردد، از تمام خیرات بی‌نصیب مانده است و محروم نمی‌ماند از برکات شب قدر، مگر کسی که خویشتن را محروم کرده است.

فضیلت و اعمال شب قدر

از پیامبر گرامی اسلام (ص) نیز نقل است: از خداوند به دور باد و نفرین بر کسی که به شب قدر برسد و زنده باشد، اما آمرزیده نشود.

 

"انس بن مالک" از پیامبر (ص) نقل کرده که فرمودند: ماه مبارک به شما رو آورده است و در این ماه شبی است که برتر از هزار ماه است و هر کس از فیض شب قدر محروم گردد، از تمام خیرات بی‌نصیب مانده است و محروم نمی‌ماند از برکات شب قدر، مگر کسی که خویشتن را محروم کرده است.

 

از امام باقر (ع) نیز درباره به وجود آمدن شب قدر نقل است: که اگر خداوند کارهای مؤمنان را چند برابر نکند به سر حد کمال نمی‌رسند، اما از راه لطف کارهای نیکوی آن‌ها را چند برابر می‌فرماید تا کاستی هایشان جبران شود.

بر این اساس، راز سعادتمند شدن انسان‌ها در شب قدر، عمل اختیاری صالحی است که با عنایت خداوند، برکت یافته و چند برابر می‌شود.

 

از حضرت رسول (ص) نیز پیرامون شب زنده داری شب قدر نقل است که فرمودند: کسی که شب قدر را شب زنده‌داری کند، تا شب قدر آینده، عذاب دوزخ از او دور گردد.

 

امام موسی بن جعفر (ع) نیز درباره شب قدر فرمودند: کسی که در شب قدر غسل کرده و تا سپیده صبح شب زنده‌داری کند، گناهانش آمرزیده می‌شود.

 

تمامی این روایات بر این مطلب دلالت دارند که برخی مقدرات و پاداش‌ها، مانند دور شدن از عذاب دوزخ، نتیجه کار خود بندگان است و سرنوشت هر انسانی در شب قدر به دست خودش رقم می‌خورد.

در شب قدر به خواندن دعاهایی از جمله "جوش کبیر"، "دعای افتتاح" و "ابوحمزه ثمالی" سفارش شده زیرا انسان با یادآوری لطف، گذشت، کرم، رحمت و بخشش بی‌پایان خدای مهربان او را در کنار و دستگیر خویش می‌بیند و نور امید در دلش می درخشد.

 

اعمال شب های قدر                                                                  

 

شب نوزدهم :این شب با عظمت آغاز شبهای قدر است،و شب قدر آن شبی است که در طول سال،شبی به خوبی‏ و فضلیت آن یافت نمی ‏شود،و عمل در این شب (شب قدر)از عمل در طول هزار ماه بهتر است،و تقدیر امور سال در این شب صورت‏ می‏گیرد،و فرشتگان و روح که اعظم فرشتگان الهی است،در این شب به اذن پروردگار به زمین فرود می ‏آیند،و به محضر امام زمان(عج) می ‏رسند و آنچه را که برای هر فرد مقدّر شده بر آن حضرت عرضه می‏دارند.

 

و اعمال شبهای قدر بر دو نوع است: یکی اعمالی که در هر سه شب باید انجام داد،و دیگر اعمالی که مخصوص به هر یک از شبهای قدر است

 

 اوّل:اعمالی است که در هر سه شب باید انجام داد،و آن چند عمل است:

اوّل:غسل کردند.علاّمه مجلسی فرموده‏ بهتر است غسل شب قدر در هنگام غروب آفتاب انجام گیرد،که نماز شام را با غسل بخواند.

 

دوم:دو رکعت نماز که‏ در هر رکعت پس از سوره«حمد»،هفت مرتبه«توحید»خوانده،و پس از فراغت از نماز هفتاد مرتبه بگوید،استغفر اللّه و اتوب الیه در روایت نبوی است:که از جای برنخیزد تا خدا او و پدر و مادرش را بیامرزد،تا آخر خبر. سوم:قرآن مجید را باز کند و در برابر خود گرفته و بگوید:


اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِکِتَابِکَ الْمُنْزَلِ وَ مَا فِیهِ وَ فِیهِ اسْمُکَ الْأَکْبَرُ وَ أَسْمَاؤُکَ الْحُسْنَی وَ مَا یُخَافُ وَ یُرْجَی أَنْ تَجْعَلَنِی مِنْ عُتَقَائِکَ مِنَ النَّارِ.


خدای از تو درخواست می‏کنم به حق کتاب نازل شده‏ات،و آنچه در آن است،و در آن است نام بزرگت‏ترت،و نامهای نیکوترت‏ و آنچه بیم‏انگیز است و امیدبخش،اینکه مرا از آزادشدگان از آتش دوزخ قرار دهی.

 

 


سپس هر حاجت که دارد بخواهد.


اللَّهُمَّ بِحَقِّ هَذَا الْقُرْآنِ وَ بِحَقِّ مَنْ أَرْسَلْتَهُ بِهِ وَ بِحَقِّ کُلِّ مُؤْمِنٍ مَدَحْتَهُ فِیهِ وَ بِحَقِّکَ عَلَیْهِمْ فَلا أَحَدَ أَعْرَفُ بِحَقِّکَ مِنْکَ
خدایا به حق این قرآن،و به حق کسی‏که آن را بر او فرستادی،و به حق‏ هر مؤمنی که او را در قرآن ستودی،و به حق خود بر آنان،پس احدی شناساتر از تو به حق تو نیست
سپس ده مرتبه بگوید:

بِکَ یَا اللَّهُ(به ذاتت ای خدا)....،و ده مرتبه بِمُحَمَّدٍ (به حق محمّد)....،و ده مرتبه بِعَلِیٍّ (به حق علی)،و ده مرتبه بِفَاطِمَةَ (به حق فاطمه)....،و ده مرتبه بِالْحَسَنِ (به حق حسن)...،و ده مرتبه بِالْحُسَیْنِ (به حق حسین‏).....،و ده مرتبه  بِعَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ (به حق علی بن الحسین)....،و ده مرتبه بِمُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ (به حق محمّد بن علی).....،و ده مرتبه  بِجَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ (به حق جعفر بن محمّد )......،و ده مرتبه بِمُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ(به حق موسی بن جعفر).....،و ده مرتبه بِعَلِیِّ بْنِ مُوسَی (به حق علی بن موسی).....،و ده مرتبه بِمُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ (به حق محمد بن علی).....، ده مرتبه  بِعَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ (به حق علی بن محمّد )....،و ده مرتبه بِالْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ(به حق حسین بن علی).....،و ده مرتبه  بِالْحُجَّةِ (به حق حجّت)


پس هر حاجتی که داری از خدا بخواه.

 

پنجم:حضرت سید الشهّدا علیه السّلام‏ را زیارت کند.در روایت آمده:هنگامی که شب قدر می‏شود،منادی از آسمان هفتم از پشت عرش ندا سر می دهد که خدا هرکه را به زیارت مزار امام حسین علیه السّلام آمده آمرزید.

 

ششم:این شبها(شب های قدر) را احیا بدارد،روایت شده هرکه شب‏ قدر را احیا بدارد،گناهانش آمرزیده می‏شود،هرچند به شماره ستارگان آسمان و سنگینی کوهها و پیمانه دریاها باشد.

 

هفتم:صد رکعت نماز بجا آورد،که فضلیت بسیار دارد و بهتر آن است که در هر رکعت پس از سوره«حمد»،ده‏ مرتبه«توحید»بخواند.هشتم:این دعا را بخواند،


اللَّهُمَّ إِنِّی أَمْسَیْتُ لَکَ عَبْدا دَاخِرا لا أَمْلِکُ لِنَفْسِی نَفْعا وَ لا ضَرّا وَ لا أَصْرِفُ عَنْهَ

 

سُوءا أَشْهَدُ بِذَلِکَ عَلَی نَفْسِی وَ أَعْتَرِفُ لَکَ بِضَعْفِ قُوَّتِی وَ قِلَّةِ حِیلَتِی فَصَلِّ عَلَی

 

مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْجِزْ لِی مَا وَعَدْتَنِی وَ جَمِیعَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ مِنَ الْمَغْفِرَةِ

 

فِی هَذِهِ اللَّیْلَةِ وَ أَتْمِمْ عَلَیَّ مَا آتَیْتَنِی فَإِنِّی عَبْدُکَ الْمِسْکِینُ الْمُسْتَکِینُ الضَّعِیفُ

 

الْفَقِیرُ الْمَهِینُ اللَّهُمَّ لا تَجْعَلْنِی نَاسِیا لِذِکْرِکَ فِیمَا أَوْلَیْتَنِی وَ لا [غَافِلا] لِإِحْسَانِکَ

 

فِیمَا أَعْطَیْتَنِی وَ لا آیِسا مِنْ إِجَابَتِکَ وَ إِنْ أَبْطَأَتْ عَنِّی فِی سَرَّاءَ [کُنْتُ‏] أَوْ ضَرَّاءَ أَوْ

 

شِدَّةٍ أَوْ رَخَاءٍ أَوْ عَافِیَةٍ أَوْ بَلاءٍ أَوْ بُؤْسٍ أَوْ نَعْمَاءَ إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعَاءِ


خدایا شام کردم درحالی‏که برای تو تنها بنده کوچک و خواری هستم،که برای خویش سود و زیانی را به دست ندارم،و نمی‏توانم از خود پیش‏آمد بدی را بازگردانم،به این امر بر خویش گواهی می‏دهم،و در پیشگاهت به ناتوانی و کمی چاره‏ام اعتراف می‏کنم،خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست،و آنچه را به من و همه مردان و زنان مؤمن،از آمرزش در این شب وعده دادی وفا کن، و آنچه را به من عنایت فرموده‏ای کامل ساز،که من بنده بیچاره،درمانده،ناتوان،تهیدست خوار توام.خدایا مرا فراموش کننده‏ ذکرت قرار مده،در آنچه سزاوار آنم فرمودی،و نه فراموش کننده احسانت،در آنچه عطایم نمودی،و نه ناامید از اجابتت،گرچه مدّت زمانی طولانی گردد،چه در خوشی یا ناخوشی،یا سختی،یا آسانی،یا عافیت،یا بلا،یا تنگدستی،یا در نعمت‏ همانا تو شنونده دعایی.


این دعا را کفعمی از امام زین العابدین علیه السّلام روایت کرده که در شب های قدر،در حال قیام و قعود و رکوع و سجود می‏خواندند،و علاّمه مجلسی فرموده:بهترین اعمال در این شبها،درخواست آمرزش و دعا است،برای‏ حوایج دنیا و آخرت خود،و پدر و مادر و خویشان،و برادران و خواهران مؤمن،چه آنان‏که زنده‏اند،و چه آنان‏که از دنیا رفته‏اند،و خواندن اذکار،و صلوات بر محمّد و آل محمّد علیهم السّلام به هر اندازه که بتواند و در بعضی از روایات وارد شده:دعای‏ جوشن کبیر را در این سه شب بخواند.فقیر گوید:که دعای جوشن کبیر را در بخشهای پیش آورده‏ام.روایت شده که خدمت‏ رسول خدا صلی اللّه علیه و آله عرض شد:اگر شب قدر را یافتم،از خدای خود چه بخواهم؟فرمود:عافیت. دوّم:اعمال مخصوص هر یک از این شبها است.